ششمین نشست از سلسله نشست های تخصصی شعر و ادبیات آیینی با موضوع « نقش ادبیات
آیینی در پیروزی انقلاب اسلامی »، به همت انجمن ادبي رضوي و با حضور آقای غلام عباس
ساعی شاعر، پژوهشگر و منتقد ادبی با حضور پیشکسوتان شعر آیینی و اعضای جلسه شعر
انجمن ادبی رضوی برگزار و تاثیر شعر آیینی در پیروزی انقلاب اسلامی بررسی شد.
ساعی در ابتدا اشاره ای به هنرمندان و شاعرانی که قبل از انقلاب اسلامی فعالیت
داشتند اشاره کردند و وابستگی آنها را به جبهۀ شرق که به صورت پیدا و پنهان وابسته
به جماهیر شوری و نظام سوسیالیسی حاکم و امیدی که به این نظام داشتند را توضیح
دادند. و افرادی که به جبهۀ شرق وابسته داشتند از ین شاعران و هنرمندان یا این نگرش
حمایت می کردند.
وی گفت: شاید به زحمت بتوان پی ببریم که شاعری را قبل از انقلاب پیدا نمود که
وابستگی به جبهۀ شرق نداشته باشد بعضی از این شاعران حتی تا بعد از انقلاب اسلامی
به شرق امیدوار بودند ولی بعضی ها هم مثل جلال خیلی زود از شرق نا امید شدند و جدا
گردید.
این پژوهشگر افزود: به دلیل اینکه شرق با مذهب رابطه خوبی نداشت و خیلی از شاعران
به خاطر اینکه خالی از عریضه نباشد حتی مطلبی یا شعری که توهین به اعتقادات ومذهب
باشد را در آثار خود استفاده می نمودند.
وی تاکید کرد: در ایام انقلاب اسلامی که دو مقوله توسط شرق مطرح بود اسلام ناب
محمدی و کسانی که از اسلام سوء استفاده می کردند به جای اینکه افرادی که از اسلام
سوء استفاده می کردند را بکوبند علیه اسلام ناب جبهه گرفته بودند و تیشه بر ریشه
اسلام می کوبیدند در این روزها تعداد شاعرانی که شعر آیینی می گفتند بسیار اندک یا
برجسته نبودند.
غلام عباس ساعی بیان کرد: با توجه به سخن شهید مطهری (ره) انقلاب دو ریشه دارد: اول
نارضایتی از وضع موجود دوم: روحیه تحول و شجاعت که در بین مخاطبان شاعرانی همچون
شاملو، اسماعیل خویی، نصرت رحمانی، نادر نادر پور، اخوان از معترضان متحول کمتر
مشاهده می شود که اکثر آنها به دستگاه روشنفکری تعلق داشتند هرچند خود اخوان و
شاملو تا اندازه ای شخصیت های مبارزی بودند اما مخاطبان آنها در حقیقت کسانی نبودند
که این انقلاب را به پیروزی رساندند بلکه این پیروزی توسط پا برهنگان اتفاق افتاد
که هیچ کدام از این پابرهنگان مخاطب شعر شاملو و اخوان نبودند.
ایشان گفت: این پیروزی شکوهمند عمدتا توسط افرادی که در مساجد و مجامع مذهبی بودند
اتفاق افتاد همان افرادی که شب ها در نماز جمات ها یا سخنرانی ها شرکت می کردند
فردا در راهپیمایی ها حضور داشتند اما آنهایی که بیرق روشنفکری را به دوش می کشیدند
نقشی در پیروزی انقلاب نداشتند یا افرادی که شب ها در کافه نادری و کافه رودکی پای
شعر براهنی و نصرت رحمانی می نشستند کسانی نبودند که فردا در راهپیمایی شرکت کنند و
علیه رژیم شاهنشاهی شعار بدهند و انقلاب را به پیروزی برسانند.
وی گفت: شعری در پیروزی انقلاب اسلامی نقش داشت و سهیم بود که توده های مردمی را به
سمت دین و مذهب سوق می داد شعرهایی که در حسینیه ها، مساجد و هیهات خوانده می شد
نقش مهی را ایفا می کرد.
این منتقد ادبی اشاره کرد: شعر هایی که در پیروزی انقلاب اسلامی سهم مهمی داشت
اشعار شاعرانی همچون موید، شفق، خسرو، سرویها و ... بود که مبارزین را تشویق و برای
مبارزه با رژیم شاهنشناهی حمایت و هدایت می کرد.
این شاعر گفت: گروهی از شاعران قبل از انقلاب اسلامی بودند و شعر آیینی می سرودند
اما این شعرها را به دلایلی آشکار نمی کردند شاید به دلیل اینکه عرضه این شعرها یک
نوع واپس گرایی قلمداد می شد و عمدتا در مجامع ادبی که فضای روشنفکری حاکم بود
اینگونه شعر را قرائت نمی کردند و گروهی هم شاعران مذهبی بودند ولی شاید در مقوله
انقلاب آن گونه که باید وارد نمی شدند یکی از کسانی که نخستین مجموعه شعر خود را در
سال 1362 با عنوان رجعت سرخ ستاره در بازار عرضه کرد آقای علی معلم دامغانی است که
در کتاب اشاره شده است بخش عمده این شعر ها در زمان رژیم شاهنشاهی سروده شده است.
ساعی در پایان افزود: شعر آیینی با زنده نگه داشتن مجاهدت های مجاهدان راه خدا و
گرامی داشتن ارزش های انقلاب اسلامی سهم به سزایی و نقش مهمی در پیروزی انقلاب
اسلامی ایفا کرده است.
لازم به ذکر است: سلسه نشست هاي تخصصي در حوزه ادبيات و شعر آييني در سال جاري با
حضور اساتيد مطرح این رشته در جلسه شعر انجمن ادبي رضوي، واقع در صحن جمهوري اسلامي
حرم مطهر رضوي برگزار می شود.
|