چونان درختی که بار هر ساله اش بیشتر و بیشتر می شود، این درخت آب دیده هم هر سال بزرگ و بزرگ تر و پربارتر می شود. همه چیز از یک روز در سال 1369 هجری شمسی آغاز شد و بذر نهال این گفتمان های شاعرانه در مشهد کاشته شد. آن هم به همت کسانی چون محمدجواد غفورزاده(شفق)، سید رضا مؤید، مرحوم قاسم سرویها، مرحوم سید محمد خسرونژاد، محمد نیک، محمود اکبرزاده، هاشم شکوهی و... که آن‌قدر خالصانه مصراع مصراع، قطرات اشک مخاطبان خود را پای نهال انجمنی به نام «انجمن ادبی رضوی» ریختند که حالا پس از 20 و اندی سال همچنان استوار ثمر می دهد.
کمی پس از شکل گیری این انجمن بود که به توصیة مقام معظم رهبری، مرحوم استاد احمد کمال پور به جمع اعضاء پیوست و سرحلقة شاعران این انجمن ادبی شد. پس از درگذشت استاد کمال، مرحوم ذبیح الله صاحبکار جایگزین ایشان شد. پس از درگذشت این استاد بزرگ نیز سرپرستی این انجمن ادبی در اختیار گروه 4 نفره ای از شاعران یعنی محمدجواد غفورزاده، مرحوم قاسم سروی ها، محمد نیک و محمدعلی سالاری قرار گرفت. بعد از اینکه مرحوم سرویها نیز به دیار باقی شتافت، شاعران دیگری چون محمدرضا سرسالاری، غلامرضا شکوهی و سید رضا مؤید به این جمع پیوستند.
این نهال از بدو رویش تا کنون دوشنبة هر هفته در اتاقی مخصوص در حریم دلدادگی ها، به آبی از برکات حضرت رضا(ع) حس رویش می گیرد و بارورتر می شود.
انجمن ادبی رضوی از ابتدای تأسیس با هدف اشاعة شعر آیینی فعالیت خود را آغاز کرده و هم اکنون نیز به عنوان انجمنی که به صورت تخصصی در حوزة شعر آیینی می کوشد، شناخته می شود.
امسال در دهة کرامت رضوی، این درخت زیبا و پرشاخ و برگ، شاخه های خود را در 4 شهر کشور گسترانیده و شکوفه‌های ولادت امام رضا(ع) را علاوه بر مشهدش، در شهر خواهرش، قم و در شهر برادرانش، شیراز و طبس به بار نشانده است.
در هشتمین روز از دهة کرامت رضوی امسال، شعرای آیینی کشور از جمله عبدالجبار کاکایی، مرتضی امیری اسفندقه، ناصر فیض، سعید بیابانکی، سیدرضا مؤید، محمدجواد غفورزاده(شفق) و... در اين محفل ادبي که در تالار نور مشهد برگزار شد، به شعرخواني سروده‌هاي خود با موضوع امام رضا(ع) پرداختند.
در ایستگاه اول «ملکوت هشتم» در روز ششم شهریورماه، قم میزبان شعرای آیینی بود. ایستگاه دوم در شیراز برگزار شد و پس از آن شکوفه های شعر در طبس روییدن گرفتند و در نهایت، مشهدالرضا(ع)، این شهر شهود و شهادت میزبان ضیافت غزل های عطرآیین شد.
شعر بيانگر هويت يك سرزمين است
محمدرضا سرسالاري، یکی از اعضاء انجمن ادبي رضوي است. فرهنگ يك كشور نيز با شاعران و نويسندگان آن اقليم تعريف مي‌شود و ماهيت مي‌پذيرد. انجمن هاي شعر و شب‌هاي شعر مختلفي كه در سراسر كشور برگزار مي‌شوند، مي‌توانند به نوعي بهترين ويترين براي شاعران باشد تا با به اشتراك گذاشتن تراوشات ذهني خود با ديگر دوستان بپردازد و شعرشان را به لحاظ محتوا و ساختار واكاوي و بررسي كنند.
او فعالیت های گوناگون انجمن ادبي رضوي را بر شعر آييني استان و كشور مؤثر می داند می گوید: ما در استان انجمن‌هاي شعر خوبي داريم، اما از نگاه تخصص شايد تعداد آن براي شهري مثل مشهد با سابقه‌اي كه در شعر و ادب دارد، كافي نباشد. جلسات انجمن ادبي رضوي كه قدمتي چندين ساله دارد، با حمايت‌هاي موسسه آفرينش‌هاي هنري آستان قدس رضوي دوشنبه هر هفته ساعت 17 در
صحن جمهوري اسلامي حرم مطهر رضوي برگزار مي‌شود كه به دليل هم جواري با مضجع شريف حضرت رضا(ع) داراي معنويت و فضاي خاصي است كه با هيچ يك از انجمن‌هاي ادبي سطح كشور قابل قياس نيست.
تجمیع هنرهای آیینی در آیینة حضور ائمه اطهار
دبیر شورای عالی فرهنگی آستان قدس رضوی هم در این نشست حضور به هم رساند و از برنامه های هنرهای کلامی اینگونه گفت: امروزه به لطف امام رضا(ع) و با نگاه بلند تولیت عظمای آستان قدس رضوی، حضرت آیت الله واعظ طبسی، به عرصه های فرهنگ و هنر در هندسة فرهنگی آستان قدس رضوی، شبکه ای زنجیره ای و مرتبط با یکدیگر از موضوعات و فعالیت های فرهنگی به صورت در هم تنیده طراحی شده و از این حیث و نوع، آستان قدس رضوی در دنیا بی نظیر و بی بدیل است که مجموعه ای از فعالیت های فرهنگی را در ساحت های مختلف با هدف نشر معارف اسلام و ترویج تعلیمات اهل بیت عصمت و طهارت دنبال می کند. لذا در حوزة آموزش، پژوهش، نشر کتاب، تبلیغ دینی و هنر اسلامی، فعالیت های گسترده‌ای انجام می شود. مناسبت میلاد امام رضا(ع) از ظرفیت فوق العاده ای برخوردار است لذا به بهانه این رویداد مبارک، شاعران از سراسر کشور در مشهد مقدس جمع می شوند و اشعار خود را عاشقانه و عارفانه به محضر امام مهربانی‌ها عرضه می کنند.
همه ادبیات ما آیینی است
عبدالجبار کاکایی نیز از مدعوین این مراسم بود. او که در عرصة شعر آیینی یک پیشکسوت به شمار می رود\ حضور شعرا را در جلساتی از این دست غنیمت می شمارد و می گوید: شاعر عواطف و احساساتش را منظوم و بیان می کند و خیلی نیازمند دایره گسترده ای از مطالعات ویژه و خاصی ندارد. اما وقتی به سراغ موضوعات آیینی می رود باید بینش داشته باشد و به تبیین و تفسیر مسائل آیینی بپردازد تا بتواند اثرگذار باشد.
اولین و آخرین توصیه ام مطالعه، فهم و غور در مسائل دینی و آیینی است. باید به این موضوع نیز اشراف داشت که شعر آیینی شعری نیست که صرفا به صورت مستقیم درخصوص معصومان سروده شده باشد یا به موضوعات مذهبی مرتبط باشد. هر نگاهی که از مرزهای مقررات آییینی خارج نشود به نوعی شعر آیینی تلقی می شود یعنی نگاه ما به زندگی می تواند نگاهی آییینی باشد؛ درست همان نگاهی که معصومین از ما می خواهند. علت اینکه این توصیه را دارم این است که ما شاعر آیینی را فقط در یک قرنطینه کوچک نبینیم که تصور کنیم که بتوانیم شعرا و آثار آیینی را به صورت خاصی مجزا کنیم. همه ادبیات ما آیینی است.
***
ثمرات این مراسم صمیمانه به همة دوستداران شعر و ادب رسید. چندین کتاب و مجموعة شعر حاصل ماه ها تلاش پیشکسوتان و هنرمندان جوان مؤسسة آفرینش های هنری آستان قدس رضوی بود که برخی از آن ها در این مراسم رونمایی و پس از آن به شرکت کنندگان اهداء شد.
شمیم بهشت
برگزاری تعداد زیادی شب شعر و نشست هفتگی در انجمن شعر رضوی در هر سال، بهشتی از شکوفه های شعری به بار می نشاند. عطر این اشعار برای علاقه مندان در مجموعه ای با عنوان «شمیم بهشت» در سه سال متوالی است که خانة بسیاری از علاقه مندان را پر کرده است. امسال نیز سومین مجلد از این مجموعه به چاپ رسید و در این مراسم رونمایی شد.
غلامرضا شكوهي، محمد جواد غفورزاده شفق، حسين شاه مرادي، سيد رضا مويد، حسين شاه مرادي، محمدعلي خطيبي، قاسم تجلي و سيد حسين موسوي از جمله شعراي آييني هستند كه اشعار آنها در اين كتاب چاپ شده است.
كتاب «سلطان علي بن موسي‌الرضا»
مجموعة دیگری که در این مراسم رونمایی شد، كتاب «سلطان علي بن موسي الرضا» با موضوع پژوهش در آيين‌هاي رضوي است.
اين كتاب كه نوشته دكتر جابر عناصري است، در نوبت اول چاپ خود با شمارگان يك هزار نسخه منتشر شده است. اين كتاب شامل 6 بخش است و «شمه‌اي از از زندگاني سلطان علي بن موسي الرضا»، «وداع زوار با امام رضا(ع)»، «توصيف اجمالي زيارت امام رضا(ع)» و «زبان حال زائران حرم مطهر امام رضا(ع)» عناوين برخي از مطالب اين كتاب را شامل مي‌شود.
جالب است بدانید در بخشي از سخن ناشر در اين كتاب آمده است: «كتاب حاضر كه پژوهشي در آيين‌هاي رضوي ايران زمين است، به قلم استاد گرانقدر دكتر جابر عناصري و به همت موسسه آفرينش‌هاي هنري به زيور طبع آراسته گرديده و در اختيار پژوهش‌گران، هنرمندان و علاقه‌مندان به هنرهاي ايراني و اسلامي به ويژه دوست داران اهل بيت نبوت(ع) قرار گرفته است. اميد است تلاش اين موسسه در بازشناسي، معرفي و حفظ هنرهاي مرتبط با ساحت قدسي سلطان سرير ارتضار حضرت علي بن موسي الرضا(ع) مورد قبول آستان آسماني آن حضرت و باب طبع دوستداران فرهنگ و هنر اسلامي و ايراني قرار گيرد.»
«پرواز» دل ها تا زیارت امام مهربانی ها
این مراسم باشکوه با رونمایی از نماهنگ زیبایی با نام «پرواز» همراه بود. واحد رضوان‌تصوير مؤسسة آفرینش های آستان قدس رضوی آثار متعددي را به مناسبت دهة كرامت رضوي براي پخش در رسانه‌هاي صوتي و تصويري كشور توليد كرده که این نماهنگ زیبا یکی از این تولیدات است که با صداي مجيد اخشابي ضبط شده و آهنگسازش حميد اكبرزاده و ترانه‌سراي آن مهري حيدري هستند.
اين واحد به عنوان يكي از واحدهاي زير مجموعه موسسه آفرينش‌هاي هنري آستان قدس رضوي، امور مربوط به توليدات سمعي بصري اين موسسه را برعهده داشته و طي سال‌هاي اخير، اقدامات متعددي در اين حوزه صورت گرفته است و در دهة کرامت رضوی سال جاری این تولیدات از رسانة ملی پخش شدند.
داستان اين نماهنگ حول محور پرورشگاه و نگهداري ايتام است و اغلب بازيگران اين كليپ كودكان يك پرورشگاه هستند که برای مربی بازمانده از زیارت شان گنبد و بارگاه حرم مطهر رضوی را به تصویر می کشند.
اخشابی، خوانندة این نماهنگ ماندگار، در شب شعر ملکوت هشتم حضور به هم رساند. او که خود را پشت ایستگاه انتظار عنایت حضرت می دید، گفت: بدیهی است که وقتی قرار است راجع به شخصیت بزرگی مثل امام رضا(ع) کاری ساخته شود همیشه حقارت نسبت به شأن حضرت وجود دارد و این ترس و دلهره که آیا این کار کاری می‌شود که لایق عرضه باشد، از لحظة شروع تا پایانی ترین دقیقه وجود آدمی را فرا می گیرد؛ اما همیشه به مدد خود حضرات تلاش کرده ام تا با حسی که تجربه اش بسیار هم زیباست، کار خود را پیش ببرم و چند سالی است که توفیق آن را دارم که هر ساله یک اثر را به حضرت ثامن الحجج(ع) تقدیم کنم.
این هنرمند برجستة کشور زیارت امام رضا(ع) را دعوت می خواند و ادامه می دهد: اینکه همه چیز دست به دست هم بدهد و این اعتقاد را راسخ کند که باید دعوت بشوی و فراخوانش به دستت برسد، باعث می‌شود که آن تجربة خاص را داشته باشی و آن لحظات نگرانی از بازگشت با دست‌های خالی تمام وجودت را تسخیر خود کند.
|