نویسنده و داستاننویس مطرح کشور گفت: نویسندگان جایگاه مهم و تأثیرگذاری در جوامع بشری دارند و آنها را میتوان زبان گویای ملتها دانست.
علیاصغر عزتیپاک در هفتمین جلسه انجمن «عصر داستان» که بعدازظهر روز گذشته با حضور امیدمهدی حکیمی مدیرعامل مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و جمعی از داستاننویسان مشهدی در مکتب هنر رضوان برگزار شد، اظهار کرد: از طریق مطالعه و بررسی ادبیات یک کشور و آثار نویسندگانش میتوان با آن کشور و زندگی مردمانش آشنا شد.
وی با اشاره به اهمیت رمان و داستان و داشتن زبانی گویا برای ملتها افزود: امروزه حوزه تمدنی ایران زمین که دربردارنده چند کشور در جهان است، زبان گویایی در دنیا ندارد در حالی که ایران، یکی از چشمههای تمدنی در جهان بوده است.
لزوم یافتن افق در نویسندگی
عزتیپاک گفت: مباحث فنی داستاننویسی با تمرین در چند سال قابل یادگیری است، در این میان برای یک داستاننویس مهم پیدا کردن افق در نویسندگی است. به عبارتی داستاننویسان باید سعی کنند صاحب فکر شوند تا بتوانند به ایدههای بزرگ برسند و بخشی از مسائل جامعه خود را حل کنند. این امر نیز مرتبط با مطالعه علوم انسانی و معارف بشری است.
وی با تأکید بر اهمیت آشنایی هنرجویان داستاننویسی با نویسندگان تأثیرگذار در مسیر فراگیری داستان ادامه داد: افرادی که میخواهند داستاننویس شوند، نیاز به صبر و حوصله دارند. بیتردید آنها به تدریج صاحب موضع و اندیشه میشوند.
مؤسس «مدرسه رمان» با تأکید بر اینکه نویسندگان بزرگ، شکلگرا نیستتد بلکه حرفهای مهمی برای گفتن دارند، تصریح کرد: مشکل داستاننویسی ایران همینجاست، نویسندگان فکر میکنند قصه فقط مهم است در حالی که حرفی که نویسنده با اثرش میخواهد بزند، مهمتر است.
توجه به زمان و مکان در داستان
عزتیپاک در ادامه در پاسخ به پرسش یکی از حاضران جلسه در خصوص پررنگ بودن رویدادها و مسائل شهر زادگاهش همدان در داستانهایش گفت: هر چقدر در آثارمان مکان و زمان مشخصتر باشد، این آثار برای مخاطب آن سوی مرزهای ایران جذابتر است.
وی بیان کرد: نویسندگان باید زبان ملت مردم خود باشند و از رویدادها، مسائل و مشکلات اقوام و اقلیمهای منطقه خود بنویسند. اگر من نویسنده وقایع و مسائلی مانند بمباران شهر همدان در دوران جنگ را در آثارم بیان نکنم، آنها به فراموشی سپرده میشود.
مدیر دفتر داستان «شهر ادب» افزود: اگر داستانها، بدون زمان و مکان باشند و یا فقط در تهران رخ دهند، اتفاقی در کشور نخواهد افتاد. ادبیات چه در محتوا و چه قصه، با رنگارنگ بودن ارزش دارد.
امکان پرداخت به موضوعات کلیشهای با نگاهی نو
عزتیپاک با اشاره به برخی از آثارش همچون «تشریف» اظهار کرد: تقریباً تمامی داستانهایم را با یک ایده اولیه شروع میکنم، اما آن ایده در مسیر نوشتن تغییر کرده و پخته میشود. به عبارتی در فرآیند نوشتن میتوانید نظر و نگاه خودتان را کشف کنید.
وی ادامه داد: نباید از کلیشه بودن موضوع داستان خود بترسیم، چون این نویسنده و نگاهش است که نباید کلیشه باشد. به طور مثال، موضوع جنگ، کلیشه و تکراری است و نویسندگان بسیاری درباره آن نوشتهاند، اما هر نویسندهای با نگاهی نو میتواند باز هم به این موضوع بپردازد.
ضرورت شناخت آثار ادبی کهن ایران
این داستاننویس بیان کرد: ما به جای آنکه بخواهیم در مدت کوتاهی نویسنده شویم، باید خواننده خوبی برای آثار بزرگان ادبی کشورمان باشیم. وقتی آثاری همچون شاهنامه و مثنوی را چند بار بخوانیم و با نگاه نویسندگان آنها آشنا شویم، میتوانیم نگاه خودمان را در عصر حاضر پیدا کنیم.
وی با اشاره به اینکه رمان «سووشون» سیمین دانشور به زبانهای مختلف دنیا ترجمه شده است، گفت: در این اثر مسائل «ملی» و «مذهبی» ایرانیان با نگاه روز مطرح میشود، پس از آنجایی که با داشتهها، فرهنگ، سنت و تربیت ما مرتبط است با آن ارتباط برقرار میکنیم. بنابراین باید دانش و سواد خود را بالا ببریم تا بتوانیم در آثارمان به چنین مسائلی ارجاع دهیم.
همچنین عزتیپاک تأکید کرد: نویسندگان تا زمانی که حس میکنند اثرشان ناقص است و آنها را تحت تأثیر قرار نمیدهد و از خواندن آن لذتی نمیبرند، نباید اثرشان را ارائه کنند. بیشک اثری که خودتان را ارتقا ندهد و سر ذوق و شوق نیاورد، مخاطبان را هم تحت تأثیر قرار نخواهد داد.
وی با اشاره به اینکه نگاه مخاطبان به آثار داستانی به میزان دانش و نوع اندیشه و فکر آنها نیز بستگی دارد، افزود: البته اگر داستان ارزشمند و اصیل باشد، ذهن مخاطبانش را درگیر میکند.
در پایان این جلسه نیز کتاب «آواز بلند» علیاصغر عزتیپاک(متولد 1353 در همدان) با امضای نویسنده به حضار اهدا شد.