مشهدالرضا در دهه کرامت امسال حال و هوایی متفاوت دارد و می‌توان شوق فرارسیدن سالروز میلاد انیس النفوس(ع) را در تمام خیابان‌هایش حس کرد. در این میان، اطراف حرم مطهر رضوی، آن هم در حدفاصل باب الرضا(ع) و باب الجواد(ع) با اجرای سرودها و نمایش‌های خیابانی امام رضایی فضایی دل‌انگیزتر دارد.
اجرای سرودها و نمایش‌های خیابانی ویژه دهه کرامت مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی از شامگاه دوشنبه 16 خرداد 1401 آغاز شده است و تا شنبه 21 خردادماه، هر شب از ساعت 19 تا 22:30 در دو بازه زمانی قبل و پس از اقامه نماز مغرب و عشاء انجام می‌شود.
مدیرعامل مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی در این باره می‌گوید: این مؤسسه همان‌طور که در ایام نوروز 1401 در خیابان آیت‌الله واعظ طبسی اجرای سرودهای زنده و نمایش‌های خیابانی برای زائران داشت، این برنامه‌ریزی را ویژه دهه کرامت امسال هم انجام داد و فراخوان اجرای این برنامه را به گروه‌های نمایش اعلام کرد. بدین ترتیب هشت اثر نمایشی انتخاب شدند.
امیرمهدی حکیمی ادامه می‌دهد: در مجموع 10 اثر نمایش خیابانی شامل این هشت اثر جدید و دو اثر از آثار گذشته توسط هنرمندان برجسته حوزه نمایش خراسان رضوی علاوه بر سرودهایی با حال و هوای زیارت در این ایام در جوار حرم مطهر در حال اجراست.
حضور 2 گروه سرود
در ادامه راهی محل اجراها می‌شوم. جوار حرم مطهر رضوی در نزدیک اذان مغرب مملو از خیل جمعیت است. وقتی از ورودی باب الرضا(ع) به طرف باب الجواد(ع) می‌روم، نوای سرود «واسه کفترات می‌یارم گاهی آب و گاهی دونه گاهی نوبتی می‌خونم بالای نقاره‌خونه خاک پای همه مسافراتم خادم بی‌ادعای زائراتم...»، در میان همهمه زائران و مجاوران به گوش می‌رسد. در فضایی باز بین این دو ورودی در خارج از حرم مطهر، جایگاه ویژه‌ای به همت آستان قدس رضوی برای اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری ایجاد شده است. مقابل آن نیز صندلی‌ها چیده شده و اهل هنر و معرفت با شوقی خاص نشسته‌اند. بعضی‌ها هم دورتر ایستاده‌اند، اما چشم و دل‌شان پیش دانش‌آموزانی است که بر روی جایگاه در حال اجرای سرود هستند. سیدیحیی موسوی؛ ناظر فنی اجرای سرودهای این مؤسسه می‌گوید: با توجه به مشغله تحصیلی دانش‌آموزان در خردادماه تنها دو گروه سرود منتخب «رویش» و «جوانه‌ها» در ایام دهه کرامت در این جایگاه به اجرای سرودهای رضوی می‌پردازند. این اجراها از آنجایی که به صورت زنده انجام می‌شود، بسیار مورد توجه زائران قرار دارد.
افتخاری برای هنرمندان حوزه نمایش
علاوه بر سرود، اجرای نمایش‌های خیابانی هم بسیاری از هنردوستان را به این جایگاه کشانده است. «بابا حیدر» و «سفر مرد هندی»، از جمله این نمایش‌ها با محوریت کرامات امام هشتم(ع) است؛ آثاری که نویسندگی متن آنها را علی آزادنیا پیشکسوت هنر نمایش مشهد برعهده داشته است. به این بهانه پای سخن استاد آزادنیا می‌نشینم. او با تأکید بر اینکه همسایگی با آقا علی بن موسی الرضا(ع) مایه افتخارش است، می‌گوید: لطف این امام همام شامل حال گروه ما شده است تا فرمایشات و کرامات ایشان را به روی صحنه ببریم. از آنجایی که بیشتر مخاطب‌های نمایش‌های خیابانی ما زائران هستند، حال و هوای اجرا هم در این مکان با فضای سالن‌های نمایش تفاوت بسیار دارد. بی‌شک، اگر نمایش‌ها برآمده از دل باشد و موضوع خوبی هم داشته باشد، بر دل مخاطبان می‌نشیند.
این هنرمند برجسته با اشاره بر اینکه در یکی از این نمایش‌ها نقش فرد روشندلی را بازی می‌کند که برای گرفتن نامه‌ای از امام رضا(ع) راهی سفر به مشهد می‌شود، بیان می‌کند: در طول اجراهایی که انجام دادیم زائران بسیاری با این نمایش ارتباط برقرار کردند و حتی منقلب شدند و مرا مورد لطف قرار دادند.
در ادامه به سراغ اصغر لشگری می‌روم که نزدیک به 45 سال است در رشته نمایش فعالیت می‌کند. او علاوه بر کارگردانی، به عنوان بازیگر هم در این دو نمایش حضور دارد. این هنرمند پیشکسوت می‌گوید: حال ما مثل فرد تشنه‌ای است که کنار جوی آبی می‌رسد. اجرا در نزدیکی بارگاه ملکوتی رضوی مایه افتخار هر هنرمند حوزه نمایش است.
لشگری می‌افزاید: اجرای چنین نمایش‌هایی از بسیاری از منبرها بر مردم تأثیرگذارتر است، اما باید از این آثار حمایت کرد و حتی گاهی بعضی از آنها را هدایت کرد. شکی نیست ما هنرمندان هم مجریان خوبی برای انتقال پیام‌های مذهبی هستیم.
اجرای نمایشی مدرن
همچنین با وحید ممیزی که چند دقیقه‌ای بیشتر نیست با اعضای گروه جوانش از روی جایگاه محل اجرای نمایش‌ها پایین آمده است، هم‌صحبت می‌شوم. او با اشاره به حدود دو دهه فعالیت خود در حوزه نمایش می‌گوید: نمایشی مدرن و حرکتی با عنوان «نَقل آفتاب هشتم» را که از پرده‌خوانی برگرفته شده است، با استفاده از گروهی هشت نفره در این ایام برای زائران اجرا می‌کنیم. در این اثر، نقاشی‌های پرده زنده و به شخصیت‌های انسانی تبدیل شده است.
این بازیگر و طراح حرکت ادامه می‌دهد: خوشبختانه امسال امام رضا(ع) به گروه ما نظر خاصی داشتند و برای دومین بار پس از ایام نوروز، توفیق اجرا در جوار بارگاه رضوی نصیب‌مان شده است. حسی توصیف‌نشدنی دارم و فقط می‌توانم بگویم لحظه قشنگی است وقتی که از روی جایگاه پایین می‌آیم و رضایت را در نگاه زائران می‌بینم.