در این بین، هنر زیبای شعر جایگاهی مهم و سازنده دارد. شاعران با سرودن شعرهای آیینی و یادآوری فضائل بزرگان دین، محبت اهل بیت علیهم السلام را در دل انسانها جای میدهند. در این عرض ارادت شاعرانه، توجه خاصی هم به نقش بانوان بزرگوار خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام شده و شعرهای آیینی بسیاری در قالبهای مختلف در مدح این بانوان والامقام سروده شده است. در ادامه به مناسبت سالروز وفات حضرت فاطمه معصومه(س)، با کتاب شعر «بانوان آسمانی؛ منتخب آثار سوگواره شعر بانوان اهل بیت علیهم السلام» آشنا شده و منتخبی از آثار آن را در مدح این بانوی بزرگ اسلام مرور میکنیم.
انجمن ادبی رضوی مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی در راستای اشاعه فرهنگ والای اسلامی و سیره اهل بیت علیهم السلام و با هدف تجلیل از مقام والای بانوان بزرگوار خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام به ویژه شخصیتهای گرانقدری که در شعر و ادبیات آیینی کمتر به ایشان پرداخته شده است، اولین سوگواره شعر بانوان اهل بیت علیهم السلام را در سال 1396 برگزار کرد. این سوگواره ناظر به زندگی، سیره و روایات مرتبط با بانوان بزرگوار اهل بیت علیهم السلام، مادران، همسران و دختران معصومین علیهم السلام و تأثیرات زندگی آن بزرگواران بر منش و رفتار زن مسلمان بود. گزیده آثار رسیده به دبیرخانه این سوگواره در قالب کتاب «بانوان آسمانی» به همت انجمن ادبی رضوی گردآوری و به سفارش این مؤسسه توسط بهنشر(انتشارات آستان قدس رضوی) در سال 96 منتشر شد. چه خوبست در این روزهای کرونایی و خانهنشینی اجباری با زمزمه گزیدهای از اشعار به چاپ رسیده در این کتاب، از راه دور به بارگاه نورانی حضرت معصومه(س) سلام دهیم.
قم، مشهد دیگر
قاسم بای(ساحل)، از جمله شاعرانی است که شعرهایش در کتاب بانوان آسمانی به چاپ رسیده است. او شعر «قم، مشهد دیگر» را به حضرت معصومه(س) تقدیم کرده است؛ «حرمت خاک بهشت است، تماشا دارد/ جلوه روشنی از عالم بالا دارد/ گنبد زرد تو از پرتو آیات پُر است/ از حدیث کرم و شرح کرامات پر است/ میتوان گفت که سرچشمه نور است اینجا/ جمعه در جمعه کسی گرم حضور است اینجا/ اهل قم جمله بر آناند، خراسان اینجاست/ مهد آرامش دلهای پریشان، اینجاست/ تار و پودت همه دین است، خدا میداند/ روشن از نور یقین است، خدا میداند/ قلب قم، قلب برازنده ایرانی تو/ روح عرفانی شیراز و خراسانی تو/ روشنای نفس شاهچراغی، آری!/ با خودت عِطر حریم رضوی داری/ چه بگوییم که توصیف تو کامل باشد؟/ واژهای نیست که با عشق معادل باشد/ پاکی مطلقی ای عشق! چه نامی داری!/ پای در عرش نهادی، چه مقامی داری!/ نور چشم پدری، یاس معطر شدهای/ معنی تازهای از سوره کوثر شدهای...».
در آرزوی پرواز
سما روشنایی، دیگر شاعری است که میتوان شعرهایش را در این مجموعه خواند و دل را به زیارت حرم نورانی حضرت معصومه(س) در قم روانه کرد. چنان که در شعر او برای کریمه اهل بیت(س) آمده است؛ «ایوان آینه، اذان مغرب و حوض/ در حسرت روییدن این اتفاقم/ در آرزوی پر زدن دور ضریحت/ پروانه کز کردهای کنج اتاقم/ حس میکنم نزدیکی و دورم همیشه/ کم لطفی من ماجرای تازهای نیست/ بر باد دادم شعرهای دفترم را/ حال پریشان مرا شیرازهای نیست/ پا میشوم از جای خود، راهی ندارم/ بانوی من! گم کردهام راه حرم را/ سمت تو میآیم پر از ابرم دوباره/ این گریهها بسته خیابان ارم را/ لبخند معصومت مرا میخواند اما/ در ازدحام جمعیت گم میشوم باز/ دارم زیارتنامه میخوانم برایت/ گل میکند نام تو در پایان و آغاز/ عطر تو را افشانده در حال و هوایم/ بادی که رقصانده حریر چادرم را/ آرامم و دلواپسی دیگر ندارم/ دادم به دستت چشم از باران پرم را».
به رنگ نور
همچنین سعید مبشر از ذوق شعری خود برای سرودن ابیاتی زیبا بهره برده و برای حضرت معصومه(س) سروده است؛ «... و صبح و ظهر و عشا میوزد به خاطر تو/ خوشا به حال نسیم این همیشه زائر تو/ کنار چشمه، تیمم کمال بیعقلی است/ مگر بهشت طلب میکند مجاور تو؟.../ به رنگ نور خیابان کشیدهای تا عشق/ که راه را نکند گم، نگاه عابر تو/ به (لا یَمَسُهُ إلَا المُطَهَرونَ) سوگند/ که جز امام نباشد کسی مفسر تو.../ شبیه کوزهای از رودخانه پر برگشت/ دو دست خالیام از سمت لطف وافر تو/ دوباره گونه قم خیس شد که در شأنت/ سرودهاند غزل ابرهای شاعر تو/ جهان حاضر و غایب دو روی یک سکه است/ که عطر فاطمه دارد شکوه ظاهر تو/ به وصف گنبد و گلدسته، ای قلم خوش باش/ که نیست در خور حضرت زبان قاصر تو».
بانوی قم
ندا نوروزی، از دیگر بانوانی است که زمزمههای شاعرانهاش در مدح حضرت معصومه(س) در قالب شعر «بانوی قم» در کتاب «بانوان آسمانی» به چاپ رسیده است؛ «بگذار دلم، در پی تکرار تو باشد/ همسایه دیوار به دیوار تو باشد/ بگذار که خالی شود این بغض زمینگیر/ هر چند قرار است که سربار تو باشد/ ای کور شود، چشم دل ناخلفی که.../ در آینه خود، پی انکار تو باشد/ از شر حسودان حرم، هیچ غمی نیست/ جایی که یل توس، علمدار تو باشد/ ای خواهر بارانی سلطان خراسان/ خرم شود آن خاک که گلزار تو باشد/ از کنج کویری که پر از ظلمت شب بود/ شک نیست که قم حاصل انوار تو باشد/ ابر و فلک و ماه به پایت عددی نیست/ باید که زمین سفره هموار تو باشد/ هر چند که خواهر به برادر نرسیده است/ بگذار که شهری همه عمار تو باشد/ خوش بر دل آن یوسف گم گشته که هر بار/ در غربت قم، بر سر بازار تو باشد/ ای دختر موسی، به دلِ نیل بزن تا/ این صید به جا مانده، گرفتار تو باشد».
گفتنی است، اهل شعر و ادب میتوانند برنامههای انجمن ادبی رضوی را در دوران رعایت فاصلهگذاری اجتماعی از طریق صفحات آن در شبکههای مجازی مختلف همچون پیامرسان بله و اینستاگرام به نشانی anjoman_adabi_razavi@ دنبال کنند.