در فضای ملکوتی دهه آخر صفر، به همت مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، چهار نمایش خیابانی با موضوع‌های مرتبط با امام هشتم(ع) در حال اجراست.
این ویژه‎برنامه هنری با اجرای نمایش‌های «مقتل‌خوانی، متون منتخب روایات دهه آخر صفر» و «سلاخ» به‌ترتیب به کارگردانی حسین شیبانی و فاطمه توانا از شامگاه اربعین حسینی آغاز شده است. دو گروه از کرمانشاه و تهران نیز با اجرای نمایش‌های خیابانی «77» و «رضای رضا» از بعدازظهر سه‌شنبه، 22 مهر، به جمع گروه‌های مشهدی پیوستند تا عرصه عرض ارادت به ساحت نورانی امام رئوف(ع) برای هنرمندان دیگر نقاط کشور هم فراهم آید. در ادامه، به اجرای نمایش خیابانی این دو گروه غیرمشهدی در خیابان آیت‌الله واعظ طبسی سری می‌زنیم و با حال‌وهوای عرض ارادت‌ هنرمندانه آنان آشنا می‌شویم.

تئاتر، کتاب مصور
مردم با رعایت دستورهای بهداشتی در اطراف گروه تهرانی نمایش «رضای رضا» حلقه می‌زنند تا ناظر و شنونده داستان پدر و پسری باشند که از ارتباط خود با امام رضا(ع) می‌گویند.
روح‌‌الله سنایی نویسنده و کارگردان این نمایش خیابانی است. او متولد 1359 در بندرگناوه استان بوشهر و دارای حدود 20 سال سابقه فعالیت در حوزه تئاتر است. البته نزدیک به 13 سال است که به صورت تخصصی در حوزه تئاتر میدانی و محیطی کار می‌کند. سنایی همراه با رضا محمدیان در اجرای این نمایش به مناسبت ایام پایانی ماه صفر هنرآفرینی می‌کند. او به بعضی اجراهای خود همراه با گروه «کارگاه تئاتر خیابانی ایران» همچون نمایش «دریادلان» اشاره می‌کند و می‌گوید: داستان نمایش «رضای رضا» به شکل موازی درباره پدر و پسری است که ارتباطشان با امام رضا(ع) و چگونگی شهادت‌ ایشان را روایت می‌کنند. روایت این دو شهید در پایان این نمایش ده‌دقیقه‌ای در نقطه‌ای با یکدیگر تلاقی می‌یابد و آنان به هم می‌رسند.
این هنرمند عرصه تئاتر وقتی از فراخوان ارسال طرح نمایشنامه خیابانی برای اجرا در جوار حرم رضوی مطلع می‌شود، با آنکه مدتی بود تئاتر خیابانی کار نمی‌کرد، به عشق امام رضا(ع) مشتاق می‌شود. سنایی می‌افزاید: مشارکت در این برنامه برایم حسی چندگانه داشت چون می‌توانستم هنری را که سال‌ها برایش زحمت کشیده‌ بودم و بخشی از باورهای اعتقادی‌ام است در جوار بزرگی همچون امام هشتم(ع) اجرا کنم. امیدواریم از مجموع انوار وجود ایشان نوری هم به وجود ما بتابد.

سنایی با تأکید بر اهمیت نقش کتاب، تئاتر و هنرهای مشابه در رشد فرهنگی جوامع کنونی، می‌گوید: تئاتر کتاب مصور است. مخاطبان تئاتر علاوه بر دیدن تصویری کتاب، دیالوگ‌ها را با حسی که بازیگر منتقل می‌کند و زیباشناسی‌ای که کارگردان در نظر داشته است درک می‌کنند. گاه این تصویرها و دیالوگ‌ها سال‌ها در ذهن مخاطبان باقی می‌ماند و آثاری بنیادین می‌گذارد.
او با تأکید بر ظرفیت‌های خوب آستان قدس رضوی برای برگزاری چنین برنامه‌های هنری‌ای ادامه می‌دهد: با اجرای نمایش خیابانی، فرهنگ، شعور و شرف به خیابان‌ها برده می‌شود و مردم بدون خرید بلیت، به این شعور و شرف که مبنای دینی دارد دعوت می‌شوند. اگر اجرای چنین نمایش‌‌های خیابانی تأثیرگذاری تداوم یابد، دریچه‌های تازه‌ای به سوی دین، معرفت و اهل‌بیت(ع) به روی مردم گشوده می‌شود.

جایگاه تئاتر در گسترش اندیشه‌‌های رضوی
نام شهدای شاخص مشهدی، از عبدالحسین برونسی، جهانشیر رأفتی جاویدان، محمدعلی شوشتری، محمود کاوه و محمود منظم تولایی تا حسین محرابی، رضا بخشی، مصطفی و مجتبی بختی و علیرضا توسلی، مخاطبان نمایش خیابانی«77» را به دوران ایثار و فداکاری می‌برد.
مرتضی اسدی‌مرام نویسنده و کارگردان نمایش خیابانی «77» است. او سی‌و‌هشت‌ساله است، اهل کرمانشاه، و سابقه حضور در بیش از 60 جشنواره‌ تئاتر ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی را در کارنامه هنری خود دارد. جوایز متعددی هم در رشته‌های مختلف تئاتر به دست آورده است.
اسدی‌مرام با اشاره به اینکه به واسطه فعالیت پدرش در رشته تئاتر از دوران کودکی پا به عرصه تئاتر گذاشته و به‌ طور مستمر این هنر را ادامه داده است، بیان می‌کند: نمایش «77» با هنرآفرینی صیاد خالیگران، علی سالارآبادی و سمیر خالیگران، از بازیگران کرمانشاهی، از دلاوری‌های رزمندگان لشکر 77 پیروز خراسان در دوران جنگ تحمیلی یاد می‌کند و به ارتباط شهدای دفاع مقدس و مدافع حرم با امام رضا(ع) می‌پردازد.
اجرای نمایش با استقبال و مشارکت مردم 20 دقیقه به طول می‌انجامد. بعضی از تماشاچیان مشهدی شهدای شاخص دیگری را به گروه نمایش معرفی می‌کنند، شهدایی که هرکدام قصه‌ای با امام رضا(ع) داشتند. حتی تعدادی از آشنایی نزدیک خود با خانواده شهدا می‌گویند و تأکید می‌کنند آنان باید از اجرای چنین نمایشی در این ایام مطلع شوند و بدانند با گذشت زمان، فرزندان شهیدشان فراموش نشده‌اند و مردم ایران هم‌چنان قدردان شهدا هستند.
این هنرمند عرصه تئاتر می‌افزاید: اوایل اسفند سال گذشته برای شرکت در جشنواره تئاتر معلولان و زیارت امام رضا(ع) راهی مشهد شده بودیم. نیمه‌های راه به ما خبر دادند به ‌دلیل شیوع کرونا برنامه لغو شده است. آن لحظه که فهمیدیم باید به کرمانشاه برگردیم، قلبمان شکست. در چند ماه اخیر بسیار دل‌تنگ زیارت حرم رضوی بودم و فکرش را نمی‌کردم با برگزاری چنین برنامه‌ای، امام رضا(ع) ما را بطلبد. ما به عشق امام رضا(ع) آمده‌ایم تا با افتخار، وظیفه خود را در مسیر ترویج فرهنگ رضوی انجام دهیم.
او با اشاره به علاقه خاصش به تولید آثار رضوی می‌گوید: خوشبختانه حوزه فرهنگ رضوی همیشه مورد توجه هنرمندان تئاتر کشور بوده است و عموم هنرمندان، چه حرفه‌ای چه جوانان جویای نام، آثار بسیار خوبی با محوریت امام هشتم(ع) تولید کرده و ارادتشان را به ساحت این امام همام نشان داده‌اند. در حوزه تئاتر رضوی فقط ارتباط حسی بین مخاطب و امام رضا(ع) مطرح نیست بلکه تعقل هم در میان است. بنابراین، تئاتر می‌تواند در شناخت فرهنگ رضوی و گسترش اندیشه‌‌های امام رضا(ع) تأثیرگذار باشد.