سفری که با زمزمه ابیات محتشم کاشانی به خط زیبای هنرمندی برجسته
از سرزمین خورشید هشتم آغاز شده است. اگر چه ویروس کرونا این میهمان ناخوانده
جهانی، امسال بسیاری از شیفتگان خاندان عصمت و طهارت(ع) را حسرت به دل سفر زیارتی
کربلا گذاشته است، اما به همت اهل هنر و معرفت برنامه های متنوعی با هدف انتقال
حال و هوای معنوی ماه محرم و اشاعه فرهنگ عاشورا در این ایام در کشور در حال
برگزاری است. اجرای بداهه سطرهای عاشورایی علی اکبر رضوانی خوش نویس برجسته
خراسانی با عنوان «گلاب اشک» از جمله این برنامه هاست که به همت مکتب هنر رضوان
وابسته به مؤسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی با رعایت پروتکل های بهداشتی در
چهارم و پنجم شهریور 99 در نگارخانه رضوان مشهد برپا شد. این ویژه برنامه هنری با
توجه به رعایت فاصله گذاری اجتماعی دوران مقابله با بیماری کرونا به صورت زنده هم
از صفحات اینستاگرام این مؤسسه برای مخاطبان پخش شد. در ادامه از دریچه گفت وگو با
استاد رضوانی با حال و هوای برگزاری برنامه گلاب اشک و پخش آن در فضای مجازی بیشتر
آشنا می شویم.
راهی ادامه دار
کلمات پشت سر هم ردیف می شوند تا سطری پرمعنا همچون «از آب هم مضایقه کردند کوفیان خوش داشتند حرمت مهمان کربلا» بر روی پرده نمایش نگارخانه رضوان توسط دستگاه ویژوالایزر نقش ببندد. پرده نمایشی که کنار میز کار استاد نصب شده است تا از یک سو مخاطبان حاضر در نگارخانه و کاربران فضای مجازی بتوانند حرکت قلم این هنرمند را به آسانی دنبال کنند و از سوی دیگر، فاصله گذاری اجتماعی به خوبی رعایت شود. علی اکبر رضوانی می گوید: «آثاری در وصف حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و شهدای کربلا به خط شکسته نستعلیق در قالب سطرهای کوتاه و بلند در این برنامه کتابت می شود که در پایان اجرا به تنی چند از مخاطب حاضر در مراسم به قید قرعه اهدا خواهد شد. به طور نمونه در روز نخست هشت اثر در مدت دو ساعت کتابت شد». نام گلاب اشک شاید خاطره حضور در نمایشگاه دهه اول ماه محرم سال گذشته نگارخانه موزه مرکزی حرم مطهر رضوی را برای بسیاری از هنردوستان و هنرمندان مشهدی زنده کند. نمایشگاهی که در آن مجموعه ای از تابلوهای شکسته نستعلیق رضوانی با محوریت موضوعی عاشورا در فرم ها و ترکیب های مختلف به نمایش در آمده بود. او بیان می کند: «ریشه برگزاری هر ساله این برنامه های خوش نویسی در ایام محرم به حضور من در یکی از مجالس عزاداری حسینی در سال 1380 در زادگاهم شهر قوچان بر می گردد. در این شهر هر ساله در ایام محرم هیئت های عزاداری بسیاری در کوچه و خیابان به چشم می خورند. من هم تحت تأثیر این حضور پر شور مردم، تصمیم گرفتم به عنوان یک خوش نویس نقشی در این راه بسیار عظیم، بزرگ و گسترده جهانی در محرم داشته باشم. در نخستین قدم هم نمایشگاهی را با عنوان «نینوا» در ماه محرم برگزار کردم. این برنامه هر ساله در قالب نمایش آثار یا ورکشاپ خوش نویسی تا به امروز ادامه داشته است». رضوانی درباره انتخاب نام گلاب اشک برای این رویدادهای هنری خود می افزاید: «برای انتخاب نام برنامه های هنری ام همیشه با دوستانم مشورت می کنم. این نام را هم به پیشنهاد علی اکبر مروجان یکی از دوستانم انتخاب کردم. نام دلنشینی بود و امیدوارم بتوانم با همین عنوان چنین برنامه هایی را در سال های آتی برگزار کنم». استفاده از منابع معتبر
دامنه فعالیت های استاد رضوانی به مناسبت ایام سوگواری سید و سالار شهیدان(ع) بسیار گسترده است. چنان که منتخبی از حدود 40 اثر خوش نویسی نمایشگاه گلاب اشک سال گذشته اش هم زمان با ماه محرم در وب سایت آثار هنرمندان ایران؛ «عزیزی هنر» در معرض دید عموم کاربران فضای مجازی گذاشته شده است. این مدرس خراسانی می گوید: «قرار بود این آثار امسال در سایر شهرهای کشور به نمایش گذاشته شود که به دلیل محدودیت های بحران کرونا، تصویرهای آن ها در فضای مجازی منتشر شد تا علاقه مندان بیشتری بتوانند استفاده کنند». او درباره چگونگی انتخاب این عبارت های مذهبی ادامه می دهد: «بی تردید وقتی هر خوش نویس ایده ای دارد برای انجام آن مطالعه هم می کند. از آنجایی که به لطف حضرت اباعبدالله الحسین(ع) سال های متوالی در حال کتابت این مطالب هستم در این حوزه مطالعه داشته و سعی می کنم از منابع معتبر و آثار شاعرانی که در مسیر عاشورا فعالیت داشته و واقعیت ها را بیان کردند، بیشتر استفاده کنم». محتشم کاشانی از شاعرانی است که استاد رضوانی بیت هایی از آثارش را کتابت کرده است؛ «در بارگاه قدس که جای ملال نیست سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است» یا «این کشته فتاده به هامون حسین توست وین صید دست و پا زده در خون حسین توست». این هنرمند برجسته می افزاید: «کتابت این بیت های حزن انگیز برای هر خوش نویسی سخت است. بی شک این روحیه در بین مخاطبان برنامه هم ایجاد شده است». او همچنین می گوید: «مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا خاموش شدنی نیست چنانکه بزرگان دین ما نوید دادند این مراسم سال به سال باشکوه تر برگزار خواهد شد». برنامه هایی فراگیر
مؤسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی از ظرفیت فضای مجازی برای برگزاری برنامه های هنری خود در سال جاری با توجه به محدودیت های فعلی بحران کرونا به خوبی استفاده کرده است. برنامه گلاب اشک هم برای مخاطبان به ویژه دوستداران هنر خوش نویسی در چند بخش در دو روز برگزاری این برنامه به صورت زنده در بستر اینستاگرام پخش شد. رضوانی درباره ظرفیت های بستر فضای مجازی بیان می کند: «با توجه به شرایط خاص کنونی، بهترین روش بهره گیری از فضای مجازی است. این بستر در فراگیری برگزاری برنامه های هنری بسیار مهم و چشمگیر بوده است و اکنون به شکلی فراگیرتر و عمومی تر علاقه مندان می توانند چنین برنامه هایی را دنبال کنند. به طور مثال امروزه شاهد برپایی کلاس های مجازی یا نمایشگاه های مجازی هستیم. بدین ترتیب هنرمندان همچنان امکان ایفای نقش اصلی خود را دارند. حتی امروزه بسیاری از برنامه های هنری مجازی از یک نمایشگاه حضوری بازدیدکنندگان بیشتری دارد به عبارتی بازدید از آثار آن ها فقط محدود به مردم یک شهر مثل مشهد نمی شود. این برنامه ها حتی می تواند بٌعد جهانی پیدا کند و ارزش ها را بیشتر به اثبات برساند.» |