همچنان که وجود مقدس شمس‌الشموس(ع) در طول حیات خویش، شاعران و ارادتمندان اهل عصمت و طهارت(ع) را مورد عنایت خویش قرار می‌داده‌اند، خدمت‌گزاران این حریم نورانی هم در طول قرون گذشته توجه ویژه‌ای به پاسداشت مقام و منزلت شاعران این آستان مقدس داشته‌‌اند. در این میان مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی برگزیده‌ای از شعرهای این شاعران دلداده را در قالب مجموعه‌های متعدد شعری گردآوری و در قالب کتاب‌های ارزنده‌ای منتشر می‌کند. در این مجال به معرفی سه کتاب «شمیم بهشت؛ دفتر هفتم»، «پلاک سِکگیز» و «باب هفتم بهشت» در حوزه شعر می‌پردازیم که توسط این مؤسسه در دیدار تولیت آستان قدس رضوی با شاعران آیینی و دبیران انجمن‌های شعر رضوی و گوهرشاد کشور در سالروز میلاد امام هشتم(ع) در حرم مطهر رضوی رونمایی شدند.

شمیم بهشت

«پیچیده عطر و بوی بهاری در این حرم... گل نغمه‌ی هزار قناری در این حرم... هرکس گرفته است دلش، باز می‌شود... چون غنچه از نسیم بهاری در این حرم...»؛ اثر سید محمدرضا یعقوبی آل و «آرام‌آرام می‌رفت نجوا کند مشکلش را... می‌خواست باران ببارد، ناگفته‌های دلش را... گفتند شاه خراسان با خوب و بد مهربان است... امکان ندارد براند از پیش خود سائلش را...» اثر آرش محبوب‌زاده، مطلع دو غزل آیینی از دفتر هفتم کتاب «شمیم بهشت» هستند. شاعران خراسان و خوزستان چه زیبا واژه‌ها را در کنار هم می‌چینند تا از عمق احساس خود در صحن و سرای رضوی یا لطف و بزرگی غریب الغربا(ع) سخن بگویند. خواندن این مصراع‌های سرشار از عاطفه، هر محبی را میهمان این آستان ملکوتی می‌کند. با کتابی که دربردارنده گزیده شعرهای انجمن‌های شعر رضوی سراسر کشور در سال 1397 است و در آن آثاری از شاعران شناخته ‌شده کشور تا شعرهایی از شاعران جوان آیینی این سرزمین به چشم می‌خورد. قاسم شاهد رئیس اداره برنامه‌های هنری مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی ابراز می‌کند: «با توجه به تشکیل انجمن‌های شعر رضوی در استان‌ها طی یک سال گذشته؛ با فراخوانی از انجمن‌های شعر رضوی خواستیم تا بهترین شعرهای شاعران فعال در انجمن‌های خود را در سال 1397 بعد از گزینش در اختیار مؤسسه آفرینش‌های هنری این آستان مقدس قرار دهند. آثار رسیده توسط محمد نیک عضو شورای شعر انجمن ادبی رضوی مورد بررسی و گزینش قرار گرفت». این کتاب 368 صفحه‌ای دربردارنده شعرهای منتخب از 108 شاعر انجمن‌های شعر رضوی استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، بوشهر، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خوزستان، زنجان، فارس، قزوین، البرز، گلستان و گیلان است. دفتر هفتم شمیم بهشت به اهتمام انجمن ادبی رضوی توسط مؤسسه چاپ و نشر آستان قدس رضوی در سال 1398 منتشر شده است. شاهد ادامه می‌دهد: «شش کتاب قبلی شمیم بهشت به انتشار گزیده شعرهای انجمن شعر رضوی مشهد اختصاص داشت، اما با توجه به راه‌اندازی انجمن‌های شعر رضوی در سال 1397 در استان‌های کشور، امسال برای نخستین بار این کتاب شامل شعرهای منتخب اعضای انجمن‌های شعر رضوی سراسر کشور است».

پلاک سکِگیز

از غزل، چهارپاره و مربع تا مثنوی، چهارپارا و قوشما؛ از شعرهای فارسی تا شعرهای ترکی، همه در کتابی با عنوان «پلاک سکِگیز» به اهتمام جعفر پوررضوی گردآوری شده است. این مجموعه، گزیده شعرهای رضوی شاعران آذربایجان شرقی است و 50 شعر از شاعران شهرهایی مانند تبریز، مرند، هشترود، مراغه و آذرشهر در آن قابل بررسی است. جعفر پوررضوی که از ابتدای دهه 70 در حوزه شعر و داستان به‌ویژه شعر آیینی در تبریز فعالیت می‌کند، می‌گوید: «جمع‌آوری شعرهای این کتاب از سال 1395 آغاز شد و به تمامی انجمن‌های ادبی شهرهای مختلف آذربایجان شرقی فراخوان داده شد تا شعرهای خود را با محوریت امام هشتم(ع) ارسال کنند. نزدیک به 80 شاعر شعر فرستادند که کتاب حاضر منتخبی از این شعرها است». زمزمه سروده‌های شاعرانی مثل حسنیه رحیمی و ودود دوستی به زبان فارسی و ترکی در این کتاب هر اهل معرفتی را به حریم امن رضوی می‌برد. «غزل به نام بلندت چه بی‌بهانه شکفت... ز بی‌نهایت من شعر عاشقانه شکفت... به یمن لحظه‌ی میلاد سبزتان آقا... هزار شاعره در غربت ترانه شکفت...» و «بیز غریب، بیز یارالی، آه! اوووموز آغلامالی!...  ایچیمیزده بوغولان سؤز- سوووموز آغلامالی!...». این شاعر تبریزی ادامه می‌دهد: «شعر آیینی در آذربایجان جایگاه خاصی دارد تا جایی که پابرجایی زبان ترکی در زمان فشارهای رژیم پهلوی، نتیجه فعالیت شاعران آیینی و سرودن شعرهای ترکی است. شاعران آیینی این خطه از ایران اسلامی همیشه ارادت خاصی به ائمه اطهار(ع) به‌ویژه امام رضا(ع) داشته‌اند. در واقع مردم آذربایجان دلداده مشهدالرضا(ع) هستند و این شهر مقدس وطن دوم آنان است. حسرت زیارت امام رضا(ع) هم همیشه در دل مردم این منطقه است. حسرتی که در شعر شاعران آذربایجان هم نهفته است». چنان که ابراهیم قبله آرباطان شاعر تبریزی چه با احساس می‌گوید: «قطار می‌رود و بُغضی... در آستانه طغیان است... سرم به دامن تبریز و...  دلم به راه خراسان است... غم نوشته به دیوارم... شب گرفته و سنگینم... سر نهاده به صحرایی... شبیه آهوی غمگینم...». کتاب پلاک سکِگیز(پلاک هشت) در 128 صفحه توسط مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی آماده و توسط مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی در سال 1398 منتشر شده است.

باب هفتم بهشت

«باور نمی‌کرد ذهنی، حجم پریشانی‌اش را... چشمی به غیرت نمی‌دید، تصویر بارانی‌اش را... ابری‌ترین آدمک‌ها، او را به محبس کشیدند... جز میله‌ها حس نکردند خورشیدِ پیشانی‌اش را...». کلمات و خلق ابیات، شعری فاخر می‌آفریند. شعری که آن را به ساحت امام هفتم(ع) تقدیم می‌کند تا ارادتش را به خاندان پیامبر اکرم(ص) نشان دهد. ارادتی تمام‌نشدنی که حتی پس از سفرش به دیار باقی، همچنان برای اهل شعر و ادب به یادگار مانده است. این دو بیت، بخشی از شعر زنده‌یاد غلامرضا شکوهی است که در کتاب «باب هفتم بهشت» در کنار آثاری از 59 شاعر فعال شیعی به چاپ رسیده است. این اثر شامل 60 شعر کاظمی است که توسط محمدرضا عبدی گردآوری شده و از سوی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در 128 صفحه در سال 1398 توسط به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) به چاپ رسیده است. عبدی اهل کرج است و از سال 1380 در حوزه شعر و شاعری فعالیت می‌کند. او می‌گوید: «دو سه سال بود که به‌دلیل نذری که داشتم شعرهای کاظمی را جمع‌آوری می‌کردم، اما در سال 1396، به‌طور جدی و متمرکز این کار را ادامه دادم و با ارتباط با انجمن‌های ادبی مذهبی کشور توانستم بیش از 400 قطعه شعر گردآوری کنم. سپس این شعرها توسط محمد مرادی مدرس دانشگاه شیراز از نظر ادبی و محتوایی کارشناسی شد. آثار منتخب در کتاب حاضر به همت مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی منتشر شده است». این کتاب دربردارنده شعرهایی از شاعرانی بسیار شناخته‌ شده تا جوانان گم‌نام، اما با آینده درخشان در شعر شیعی است. او می‌افزاید: «پس از انقلاب اسلامی، توجه به شعر متعهد بیشتر شد. شعر ولایی و اهل بیت(ع) هم شاخه‌ پررنگی از شعر متعهد است. در این بین، مجموعه‌ای که شعرهای آن زبان و مخاطب امروزی داشته باشد شاید در میان مجموعه شعرها با محوریت امام موسی کاظم(ع) وجود نداشت. این خلاء ذهن مرا مشغول کرد تا جایی که این آثار را گردآوری کردم». شعرهایی از شاعرانی از شهرهای مختلف مانند تهران، کاشان، برازجان، اصفهان، زنجان، دلیجان، شوشتر، نیشابور، مشهد، قم، تبریز، کابل و... در این کتاب به چشم می‌خورد که بیشتر آن‌ها در قالب غزل سروده شده است.