
در حال بارگذاری صفحه...
در حال بارگذاری صفحه...
امیر مهدی حکیمی، مدیر عامل مؤسسۀ آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی.، در مدرسۀ تخصصی ادبیات و زبانشناسی دارالعلم، به تبیین موضوع «ضرورت خوانش متون ادبی و نقش آن در تجربه زیسته جهان امروز»، پرداخت.
حکیمی ابتدای بحث رسالت طلبهها را فراگیری علوم دینی و انتقال آن به جامعه دانست و گفت: به بیان قرآن، باید با مردم به لسان قوم سخن گفت، از این رو خوانش متون ادبی ضرورتی اجتنابناپذیر است. خواندن متون ادبی تنها برای نویسنده شدن نیست، بلکه ابزاری برای بهتر و روانتر سخن گفتن و ارتباط مؤثر با مردم است.
وی افزود: حوزۀ علمیه و طلاب نقش مهمی در هدایت جامعه دارند و این هدایت بدون تسلط بر زبان و بیان مؤثر که مفاهمۀ دو طرفه داشته باشد، ممکن نیست.
وی،تاکید کرد: مطالعۀ آثار ادبی از نویسندگان قدیم و جدید، باعث گسترش دایرۀ واژگان و آشنایی با شیوههای متنوع بیان میشود. این آشنایی در سخنرانی و نوشتار بسیار کارآمد است، زیرا یک مطلب را میتوان با عبارات مختلف و متناسب با فهم مخاطب،بیان کرد.
وی، ادامه داد: همۀ این توانمندیها از خواندن آغاز میشود؛ بنابراین بر طلاب لازم است که در کنار خواندن ادبیات عرب به عنوان زبان مقصد،برای فهم متون اصلی دین، از خواندن کتابهای خوش نثر زبان فارسی به عنوان زبان مبدأ، غافل نشوند.
لزوم توجه طلاب به توسعه دایرۀ واژگان
حکیمی، با اشاره به تفاوت ادبیات نسل جدید با نسلهای گذشته، تأکید کرد: برای مفاهمه با جوانان امروز، طلبهها باید به زبان آنها سخن بگویند و از این رو باید،دایرۀ واژگان خوبی برای مفاهمه با ایشان داشته باشند.
وی افزود: مقام معظم رهبری نمونۀ برجستۀ سخنران و نویسندهای هستند که با مطالعات وسیع، به بیانی روان و نافذ دست یافتهاند؛ بهگونهای که همگان سخنان ایشان را درک میکنند.
ایشان به گفتۀ خودشان بیش از دو هزار رمان مطالعه کردهاند، از این رو در سخنرانیهایشان واژگانی را انتخاب میکنند و واژه را به گونهای به کار میبرند که، تمام اتفاقات عالم را، تحت تأثیر قرار میدهد.
کلمه؛ ابزار نفوذ در جان انسان
مدیر مؤسسۀ آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی، با بیان اینکه،«کلمه» در لغت به معنای «جراحت» است، افزود: کلمه تا عمق جان انسان نفوذ میکند و از این رو، معجزۀ پیامبر اسلام(ص) نیز قرآن و کلمه است. ادبیات تیغی برّان در دست طلبه است که، با آن، میتواند بسیار اثرگذار باشد.
وی، اضافه کرد: حتی سینما و تئاتر و سایر هنرها نیز زادۀ متن هستند. مطالعۀ نثرهای فاخر از نان شب برای طلبه واجبتر است، چرا که توان بیان و قدرت قلم را، در او،پدید میآورد.
کتاب، دریچهای به ذهن و جهانهای تازه
حکیمی با بیان اینکه، مطالعۀ کتاب، ذهن را به پنجرههایی تازه میگشاید و جهان را از منظرهای گوناگون قابل درک میسازد، خاطرنشان کرد: با خواندن هر داستان، هر نوشته و هر اثر از نویسندههای مختلف، بخشی از اتفاقات جهان را به شکلی متفاوت میتوانیم ببینیم و قدرت تحلیل ما، افزایش مییابد.
وی افزود: در حقیقت، با مطالعۀ یک کتاب، وارد جهان ذهنی نویسنده میشویم و افقهای فکری او را به ذهن خود اضافه میکنیم. این روند، نگاه ما را عمیقتر و بیان ما را،دقیقتر میسازد.
تنوع مطالعات، تقویت تحلیل و بیان
این پژوهشگر با اشاره به اثر افزایش دامنۀ مطالعات، تأکید کرد: گذشته از خواندن ادبیات، مطالعۀ دانشهای مختلف اعم از جامعهشناسی، روانشناسی و مردمشناسی و... موجب شکلگیری دیدگاههای تحلیلی چندلایه،میشود.
وی، تصریح کرد: خواندن آثار متنوع، قدرت نوشتن و سخن گفتن را افزایش میدهد و ما را با تجربههای نویسندگان مختلف شریک میسازد و از این رو به تجربۀ ذهنی ما، افزوده میشود.
این گستردگی در مطالعه، موجب میشود نثر قدرتمند، اثرگذار و جریانساز،شود.
شناخت دغدغههای جهانی از مسیر ادبیات
مدیر موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه مطالعۀ ادبیات، ما را با دنیا، فرهنگ و تمدن کشورهای مختلف آشنا میکند، عنوان کرد: برای مثال وقتی با ادبیات آمریکای لاتین آشنا میشویم، شناختی از دغدغهها و زیست آنها پیدا میکنیم و وقتی میخواهیم برای آنها سخنرانی کنیم، میدانیم چگونه و با چه زبانی با آنها سخن بگوییم.
گرچه حضور فیزیکی در مکانهای مختلف شناختی از جهان اطراف به ما میدهد، اما خواندن، امکان شناخت جهان دیگران و تجربیات زیستۀ آنها را فراهم میسازد و دایرۀ واژگان و قدرت سخنوری را، افزایش میدهد.
قدرت بیان، حاصل مواجهه با متن وواژه
وی بااشاره به اینکه حضور در محیطهای مختلف و تعامل با مردم، دامنۀ تجربیات را افزایش میدهد اما دایرۀ واژگان را محدود به ادبیات عامه میکند، خاطرنشان کرد: تجربۀ محیطهای مختلف و سر و کار داشتن با اقشار متفاوت، ما را با واژگان ادبیات عامه آشنا میکند که دایرۀ محدودی دارد اما، در کتاب با هزاران واژه مواجه هستیم که آن را در ادبیات عمومی، نمیتوان پیدا کرد.
حکیمی،ادامه داد: خواندن آثار نویسندگان بزرگی چون دکتر عبدالحسین زرینکوب، سیدجعفر شهیدی، سیدمهدی شجاعی، دکتر شریعتی و ... که هر یک واژههای متفاوت و سبک خاص خود را دارند، شناخت ما از سبکها و قلمها را،تقویت میکند.
وی، ادامه داد: این تمرین مستمر، قدرت نوشتن و تأثیرگذاری را در ما افزایش میدهد. دیدن اتفاقات مختلف و تجربههای محیطهای مختلف تجربۀ ما را زیاد میکند و قدرت فهم را بالا میبرد اما با خواندن متون، قدرت بیان و قلم پیدا میکنیم و میتوانیم، تأثیرگذار باشیم.
سفر، تجربه و نیاز به واژگان
حکیمی با اشاره به ضرورت سفر و آشنایی طلبه با محیطها و اتفاقات مختلف، بیان داشت: سفرکردن و تجربۀزیستن در محیطها و بین اقشار مختلف برای طلبه لازم است، اما برای بیان، تنها تجربه کافی نیست؛ بلکه واژه لازم است.
کسی که متون زیادی خوانده باشد، میتواند واژهها را در موقعیتهای گوناگون، بهدرستی، به کار ببرد.
مدیر مؤسسۀ آفرنیشهای هنری آستان قدس، با اشاره به سبک نویسندگی جلال آلاحمد متذکر شد: جلال، نثری ساده و شبیه به سعدی دارد، جملاتش کوتاه و مؤثر است. خواندن آثار او به ما میآموزد که چگونه سخن را، کوتاه و بُرنده کنیم.
زبان فارسی؛ فراتر از محاوره
حکیمی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر پاسداشت زبان فارسی، اظهار داشت: این تأکید صرفاً ناظر بر زبان محاوره نیست، بلکه رجوع به زبان قدرتمند فارسی در متون ادبی و فرهنگی را نیز شامل میشود.
متون کهن، قدرت بیان و قلم را بهطرز چشمگیری افزایش میدهد و موجب رشد زبانی و فکری میشود.
ادبیات؛ اثربخشتر از سایر آثار
مدیر موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی، در بخش پایانی سخنان خود، ادبیات را اثربخشتر از سایر آثار از جمله فیلم دانست و خاطرنشان کرد: کلمه، جراحت ایجاد میکند و اثربخشی آن بیشتر از سایر آثار است.
وقتی رمانی را میخوانیم، با خلاقیت خود، تصویرسازی میکنیم و شخصیتها را هزاران بار برای خودمان میسازیم و به همین دلیل شخصیتها و فضاها در ذهن ما ماندگار میشود، و نفوذ پیدا میکند و ما درگیر ساخت آن اتفاق میشویم و این تأثیر ادبیات است؛ اما فیلم، اثرش کمتر از متن است، زیرا کارگردان تصویر را برای مخاطب، تمام میکند.
حکیمی، تاکید کرد: ادبیات، ما را به جهان ذهنی نویسنده نزدیک میکند و با گسترش این تجربهها، دریچههای تازهای در ذهن گشوده میشود.
با خواندن، به دنیای نویسنده نزدیک میشویم و از منظر او میتوانیم همه چیز را ببینیم.
این امر وقتی گسترش پیدا کند، دریچههای مختلفی به ذهن باز میشود و قدرت تحلیل و قلم و بیان افزایش مییابد و به دنبال آن اثرگذاری و جریانسازی، ایجاد میشود.