صد و بیست و یکمین نشست تخصصی «عصر داستان»، با حضور جمعی از نویسندگان مشهدی و محمداسماعیل حاجی‌علیان نویسنده کتاب "سرمه"، در مکتب هنر رضوان، برگزارشد.

در این نشست، حاجی‌علیان نویسنده و منتقد ادبی با اشاره به اهمیت تحول شخصیت و وجود عوامل بازدارنده در داستان‌نویسی، گفت: «کاراکتر» در داستان موجودی منعطف است که تحت تأثیر شرایط، تغییر می‌کند. وجود عوامل بازدارنده مانند ضد قهرمان که گاهی یک شخصیت و گاه مجموعه‌ای از شرایط است برای رشد روایت ضروری است و نبود چالش و تضاد از ضعف‌های داستان، محسوب می‌شود.

چگونگی تغییر موقعیت در داستان

وی با اشاره به چگونگی تغییر موقعیت در داستان، حفظ منطق روایی و رعایت عنصر حقیقت‌نمایی را برای طبیعی جلوه کردن این تغییر، کلیدی دانست و افزود: نویسنده باید پیش از هر چیز، شیوه تغییر موقعیت و حل مسئله را مشخص کرده و سپس شرایط بروز آن را، برای شخصیت‌ها فراهم کند.
به عنوان مثال، اگر شخصیتی قرار است از مشهد تا تهران را پیاده برود، باید پیش از آن تجربه پیاده‌روی تا نیشابور را داشته باشد تا تصمیمش، برای خواننده، باورپذیر باشد.
حاجی‌علیان در بخش دیگری از سخنانش، به فرآیند بازنویسی اشاره کرد و هشدار داد: افراط در این کار می‌تواند به اثر آسیب بزند. نویسنده پس از اتمام نگارش، باید مدتی از اثر فاصله بگیرد، سپس در نقش یک خواننده و نه خالق، متن را از ابتدا تا انتها مرور کند، آنگاه تغییرات بزرگ را پیش از ویرایش‌های جزیی اعمال کرده و در نهایت، تمام نسخه‌های پیشین اثر را، نگهداری کند.
وی در ادامه، با تقسیم‌بندی مخاطبان آثار ادبی به سه گروه عام، دوستان نویسنده و حرفه‌ای، یادآور شد: پس از دریافت بازخورد این گروه‌ از مخاطبان، نویسنده می‌تواند با نگاهی تازه، به بازنویسی اثر، بپردازد.

ویژگی‌های یک رمان خوب

نویسنده کتاب"سرمه"، با تأکید بر اینکه رمان نه یک سند تاریخی است و نه علمی، بلکه نیازمند منطق درونی و تخیل است، یادآورشد: اگرچه نویسنده باید از تحریف آشکار واقعیت‌ها پرهیز کند، اما برای خلق جهانی باورپذیر، استفاده از تخیل و حتی تغییر برخی واقعیات، در چارچوب منطق داستان، مجاز است.