مدیرعامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی در پیشانی این نشست، ضمن خوشامدگویی به حاضران و با احترام به خوشنویسان گذشته کشور گفت: موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی، موسسهای است که با رسالت توجه به هنر موجود در حرم مطهر و داراییهای هنری آستانقدس رضوی شکل گرفت و در سالهای گذشته هم اقدامات زیادی در زمینه هنر قدسی و رضوی انجام شد اما در سال جاری، اتفاقات مبارکی درخصوص این هنرها افتاده است. محمد ضرابی ادامه داد: دوسالانه تذهیبهای قرآنی که سال گذشته دومین دوره آن و سال آینده سومین دورهاش برگزار خواهد شد، امروزه جایگاه ویژهای در عرصه تذهیبهای ایرانی دارد. استقبال پرشور هنرمندان سبب شد تا در سال آینده یک کار پژوهشی را در مورد مکتب هنر تیموری که سالهاست مورد غفلت واقع شده، آغاز کنیم. وی با تاکید بر اینکه حرم مطهر رضوي گنجینهای از هنرهای ایرانی است، افزود: از اینرو سال آینده برآنیم کاملترین نشستی را که تاکنون در زمینه هنرهای رضوي بهکار رفته، در مشهد برگزار کنیم. در بحث خوشنویسی هم با توجه به جمعیتی که من امروز میبینم و بهنظرم انقلابی در عرصه هنر بهشمار ميرود، موسسه آفرینشها آمادگی دارد که از وجود اساتید بزرگی مثل استاد امیرخانی در فرصتهای نزدیکتری استفاده کند. از نظر ما این شرایط مهیاست که مشهد میزبان اساتید بزرگ باشد. معرفی برگزیدگان مسابقه خوشنويسي «مکتب+خانه» که در ایام دهه کرامت برپا شده بود، بخش دیگر این مراسم بود که طبق نظر هیئتداوران این مسابقه(محمدعلی فراستی، کاظم خراسانی، هادی ذوالریاستین، محسن عبادی و محسن توسلی)، از میان 66هنرمند حاضر، از 7برگزیده این مسابقه تقدیر بهعمل آمد.براین اساس مصطفی سلیمی، احمد خانبابایی، محمد نخعی، حسن طالبی و مهدی سلیمانی برگزیدگان اول تا پنجم در سطح هنرجويان و علی طوسیثانی و طاهر نبیزاده برگزيدگان بخش اساتید معرفي، تجلیل و تقدیر شدند. محمدحسین کامیابی، عباس آگهی و ابوالفضل حامدی نیز از تقدیرشدگان این مسابقه بودند. در ادامه مراسم، نوبت به رونمایی دو کتاب تازه منتشر شده در موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی رسید. کتاب «تذهیبهای قرآنی» که به معرفی آثار دومین دوسالانه جشنواره تذهيبهاي قرآني میپردازد و کتاب «ادعیه ایام هفته» به خط محمدشفیع تبریزی كه با خط نسخ و در سال1226 کتابت شده است، در این قسمت با حضور استاد امیرخانی و استادفلاح رونمایی شدند. نمایشگاه «سر عشق» با حضور و سخنرانی استاد ارشد خوشنویسی ایران، غلامحسین امیرخانی و استاد مهدی فلاح، عصر شنبه با حضور جمع کثیری از علاقهمندان به خوشنویسی در نگارخانه رضوان افتتاح شد. استاد امیرخانی در ابتداي صحبت خود با تشکر از استقبال و حضور هنرمندان و علاقهمندان خوشنویسی در آيین گشایش اين نمایشگاه گفت: مقوله هنر آنطور که ارزش و اعتبار دارد در کشور ما جدی گرفته نمیشود. از لحاظ آن مدیریتی که همه بضاعت هنر و خواست و عشق مردم را پاسخگو باشد، شاید گوشهای از این خواست را پاسخ بدهد اما اگر بخواهیم هنر به آن معنای بسیار عمیق و پرورشدهنده خود در جامعه ریشه پیدا کند و در شخصیت ما حضور يابد و کمک کند به اینکه تلطیف قلوب صورت بگیرد، باید مناسباتمان انسانیتر باشد. این خوشنویس برجسته با تاکید براینکه وقت بههیچعنوان در اختیار ما نیست، تصریح کرد: از آنجا كه نمیتوانیم وقت را وسعت بدهیم، پس چگونه باید با خودمان رفتار کنیم در این عمري که برای کسب فضیلت هنر واقعا کوتاه است؟ در زمینه تلمذ هنر مکتب شرق بهخصوص هنر ایرانی صرف یک عمر لازم است، چه کنیم با عمر؟پیشنهاد من این است که ما باید خودمان را مدیریت کنیم. اگر بتوانیم خودمان را مدیریت کنیم، شاید که رضایتخاطری فراهم بشود. وی ادامه داد: خوشنویسی بهعنوان یک هنر تاریخی، مجموعهاي از تجربههای تاریخی ملت ما و فرهنگهای دیگری است که به این مملکت سفر کردهاند. اینها باید خلاصه و ساده میشدند. اینها به شکلی تقطیر شده و در قالب خوشنویسی، دریا دریا تجربه و ذوق را به دست ما رسانده است. امیرخانی افزود: خواندن لایههای درونی این هنر، معلم، تجربه، توجه و تعمق میخواهد تا ما ببینیم که چه صدها سالی برایش زحمت کشیده شده است. کلمه در خوشنویسی ظاهرا هیچ شباهتی با طبیعت ندارد ولی همه آن امکانات و موجودیتی که در طبیعت وجود دارد، به باور من در شکل خطوط و ترکیبات خوشنویسی خودش را جا کرده و به میراث گرانقدری تبدیل شده که ما افتخار داریم در مکتبش شاگردی میکنیم. وی در پایان بخش اول سخنان خود، به موضوع ایام مبارک غدیر و نقش پررنگ ابوطالب عموی پیامبر در شکلگیری اسلام و ماندگاری آن به عنوان موضوعی که کمتر مورد توجه جوانان قرار گرفته، پرداخت. ادامه این نشست بهصورت پرسش و پاسخی برگزار شد که طی آن استاد امیرخانی در پاسخ به سئوالات حاضران توضیحات کافی را داد. امیرخانی درخصوص یادگیری تکنیک خوشنویسی گفت: در ابتدا نویسنده احتیاط میکند. مثل بچهای که تازهراه افتاده، در این بخش سعی میکند قاعده را در حد توان خودش نگه دارد و با بخشهای مختلف قلم مینویسد اما وقتی که مهارت کافی بهدست آورد، دیگر احتیاطی در کار نیست؛ هنرمند محکم و قلم، با خرامش راه میرود در عین حال هنرمندان با صفحه و قلمی که در دستشان است، دوست هستند و احساس خطر نميكنند. درست مثل ژیمناستها که از زمین نمیترسند. امیرخانی ادامه داد: در شرایط پختگی، هنرمندان با تمام پهنای قلم مینویسند و ترسی هم ندارند. خوشنویسی بهخصوص شکل نستعلیق آن بهصورت عشقبازی با کاغذ و نه فشار آوردن به آن، برگزار و حاصل میشود، هنرمندان اين عرصه حتی از تمام پهنای قلم استفاده میکنند. این هنرمند برجسته درخصوص استفاده شیوه قدیم و جدید در دانگهای خوشنویسی نیز افزود: به نظرم استفاده از آنها برای هنرمند جایز است. اینجا محدودیت جایی ندارد، در همه دانگها هنرمند میتواند به کمال آن شیوه برسد و نکته همینجاست كه کمال هر شیوه مطلوب است، چه قدیم باشد چه جدید، اما این هم گفتنی است که برای کتیبه چون از دور دیده میشود، شیوه دوره صفوی و میرزاغلامرضا و برای قطعهنویسی شیوه میرعماد بهتر است. وی در مطالعه شیوههای قدیمی تصریح کرد: بستگی به خود هنرمند دارد که تا کجا میتواند این کمان را بکشد و بضاعت و همتش چقدر است. هنرمند وقتی که خطش به استواری رسید و شکل و فرم خوشنویسی پیدا کرد، اگر بتواند بد نیست از مکتب میرعلی هروی شروع کند و هر هفته یکقطعه از آن را انتخاب نمايد که عینا بازنویسی کند. این کار حسنی دارد؛ میفهمید میرعلی هروی یعنی چه و برایتان مقدس میشود و نام بزرگان را با احترام میبريد و این اخلاق در جامعه جاری میشود. همینطور از بقیه اساتید قطعاتی را انتخاب و عینا بازآفرینی کنيد. اینجا تا حدي ميتوانيد تمام ذائقهها و عیار مطلوب هنرمندانه را از لحاظ ذهنی و کاربردی تجربه کنيد، به یک تشخیص و معدل نيز میرسید.
در حاشیه
در این نمایشگاه که به نمایش 40اثر نستعلیق استاد غلامحسين اميرخاني و شاگردش استاد مهدي فلاح اختصاص یافته بود، به دلیل ازدحام جمعیت، عملا امکان دیدن آثار برای حاضران مهیا نشد. جمعيت حاضر در افتتاحيه بهقدري زياد بود كه تمامي برنامههاي از پيش تعيين شده را تحتالشعاع قرار داد، حتی تعدادي از برگزیدگان مسابقه «مکتب+خانه» نتوانستند خود را به جايگاه برسانند و جايزه خود را دريافت كنند. استقبال پرشور و بيسابقه از استاد اميرخاني و همراهان گرانقدرش در فرودگاه مشهد، موجب حيرت مسئولان فرودگاه و مردم شده بود. جلسات ديدار با هنرمندان مشهدي و نقد و بررسي آثار، با بزرگواري بينظير اساتيد گرامي در لابي هتل لاله مشهد، لحظاتي فراموش نشدني را رقم زد. محوطه بيروني نگارخانه و حتي خيابان، مملو از جمعيت بود، به گونهاي كه آنهایی که كمي ديرتر رسيده بودند، به علت سردي هوا مجبور به بازگشت شدند. بسياري از استادان و هنرمندان مشهدي، پس از ورود پر تعداد هنرمندان شهرستانهاي اطراف، جاي خود را به آنها دادند و صحنههاي نابي از همدلي و دوستي را به يادگار گذاشتند. استاد غلامرضا موسوي و استاد مصطفي مهديزاده، از درگذشتگان عرصه خوشنویسی، بارها توسط استاد اميرخاني ياد شدند. آقايان براتي و ثابتنيا (از اعضای ستاد برگزاري نمايشگاه) استاد فلاح را غافلگير كرده و تقاضاي اجراي قطعه آوازي را كردند كه وي علیرغم عدم آمادگي پذيرفت و لحظاتي با صداي گرمش حاضران را تحتتاثير قرار داد.
(گزارش روزنامه شهرآرا از اين مراسم) |