در برنامه مجازی «خط و تعادل»، اثر سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی تحلیل شد

 در برنامه مجازی «خط و تعادل»، اثر سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی تحلیل شد

به گزارش  روابط عمومی، این برنامه خوش‌نویسی با حضور هادی ذوالریاستین مدرس و هنرمند برجسته مشهد زیر نظر مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی شب گذشته برگزار شده و مخاطبان از پخش زنده(live) آن در صفحات اینستاگرام این مؤسسه بهره‌مند شدند.

هادی ذوالریاستین در برنامه مجازی خط و تعادل بیان کرد: این قطعه نستعلیق میرزا غلامرضا اصفهانی خوش‌نویس معروف دوره قاجار، یکی از آثار نفیس گنجینه رضوی است که از بین آثار معرفی شده در کتاب «منتخب قطعات نستعلیق؛ از مجموعه شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی» انتخاب شده است

این مدرس برجسته گفت: زندگی هنری این خوش‌نویس را به دو بخش زمانی؛ قبل از سال 1280 قمری و پس از آن می‌توان تقسیم کرد که دوره نخست به دوره گذار و حال او اختصاص دارد و هنوز به مرحله ثبات نرسیده است.

وی ادامه داد: میرزا غلامرضا اصفهانی در بازه زمانی 1280 تا 1304 قمری به مرحله مقام و تصرف در خط می‌رسد و تغییراتی در شیوه خوش‌نویسی میرعماد و عصر صفویه انجام می‌دهد.

ذوالریاستین افزود: تصرفات این هنرمند در کلیات بدیع و نو بود چنانکه او به یک جایگاه رفیع در خوش‌نویسی رسید و هنوز هم الگوی اکثر خوش‌نویسان ایران است. حتی از سبک میرزا غلامرضا اصفهانی و فرم‌های سیاه مشق او در بحث هنری المان‌های شهری، البسه و دکوراسیون استفاده شده است.

وی به نام برخی از استادان میرزا غلامرضا اصفهانی مانند سید علی تهرانی اشاره و ابراز کرد: تقسیم‌بندی فضایی، مفردات و ارتباطات در آثارش قوی است و او به عنوان استادی طراز اول تمامی مبانی هنرهای تجسمی را رعایت کرده است.

این هنرمند با تأکید بر اینکه میرزا غلامرضا اصفهانی را بیشتر به‌دلیل آثار سیاه مشقش می‌شناسند، ادامه داد: او در دوره پس از سال 1280 قمری، از تکرار کلمات و تعداد حروف آثارش کاسته و بر هندسه آن‌ها افزود و توانست در کمال سادگی، راز و رمز ارتباطات زیاد را در آثارش به اوج برساند.

وی با بیان اینکه حال و هوای سیاسی، اجتماعی، عرفان، عشق و محبت و... بر روی محتوای آثار سیاه مشق اثرگذار است، افزود: بخش‌هایی از زندگی این خوش‌نویس مانند مرگ فرزندش بر روی محتوای آثار او اثر گذاشته است.

ذوالریاستین با اشاره به برخی از رقم‌های آثار میرزا غلامرضا اصفهانی گفت: این اثر سیاه مشق گنجینه مخطوطات آستان قدس رضوی قطعه‌ای، چلیپایی مورب، دارای کنتراست و کمترین میزان تکرار را دارد که با قلم جلی در ابعاد 20 در 15 سانتی‌متر نوشته شده است.

وی ضمن تحلیل این اثر سیاه مشق چلیپایی ادامه داد: سیاه مشق‌های چلیپایی نسبت به سیاه‌ مشق‌های افقی بیشتر به تعادل دست پیدا می‌کنند، زیرا دفرمه شدن حروف در آن‌ها کمتر صورت می‌گیرد.

این هنرمند با تأکید بر اینکه خوش‌نویسی، هنری فقط بصری نیست و مفاهیم هر چند به صورت پنهان در آن وجود دارد، به تحلیل مباحثی مانند تناسب تعداد کلمات در بخش‌های بالا، پایین و میانه اثر و همچنین بخش چپ و راست آن، خلوت و جلوت اثر و رسیدن به تعادل پویا، ارتباطات قوت‌ها با یکدیگر، ریتم افق‌ها نسبت به خط طراز و... در این اثر سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی پرداخت.

لازم به ذکر است، علاقه‌مندان می‌توانند برنامه‌های مجازی مکتب هنر رضوان را با مراجعه به صفحه اینستاگرام این مرکز آموزشی هنری به نشانی rezvan_artschool@ و صفحه اینستاگرام مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی به نشانی aqart.ir@ دنبال کنند.

تاريخ: ۱۳۹۹/۳/۲۴