مروری بر حضور شاعران در پنجمین کنگره بین‌المللی شعر زنان عاشورایی؛ زن، قصیده‌ی تاریخ

 مروری بر حضور شاعران در پنجمین کنگره بین‌المللی شعر زنان عاشورایی؛ زن، قصیده‌ی تاریخ

اولین ایرانی است که دین اسلام را جایگزین دین آبا و اجدادی‌اش، دین زرتشتی می‌کند. این زن بنا به گفته علیرضا قزوه رئیس هیئت داوران و مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری کشور در پنجمین کنگره شعر زنان عاشورایی، نخستین فرد مسلمان ایرانی است که این خود نشان از اهمیت جایگاه زنان ایران در دین اسلام دارد.

پنجمین کنگره
بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش با مشارکت حوزه هنری و نهادهای فرهنگی، فراخوان پنجمین کنگره بین‌المللی شعر زنان عاشورایی را در شهریور ماه اعلام کرد.
مهلت ارسال آثار از 10 شهریور تا 20 مهر ماه بود که شرکت‌کنندگان باید سه اثر ادبی را به دبیرخانه کنگره ارسال می‌نمودند. آثار ارسالی شامل 500 اثر بود که شعر 122 شاعر خانم و 105 شاعر آقا توسط هیئت داوران به ریاست دکتر علیرضا قزوه مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری کشور مورد بررسی قرار گرفت.
خانم فاتحی مدیرعامل بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش عنوان کرد:‌ «گزینش شاعران خارجی طوری انجام شد که دو فاکتور در نظر گرفته شود. یک شعری که منطبق با محورها و موضوعات کنگره باشد و دوم اینکه میهمانان خارجی بدون هیچ محدودیتی امکان حضور در مراسم را داشته باشند».

محفل زینبی
مراسمی با این عنوان و شکوهی با این محور، بانوی نینوا را تداعی‌گر ذهن‌ها می‌کند. حضور بانوان شاعر و فرهیخته و خانواده‌های شهدا در تالار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، پس از نماز مغرب و عشاء یکشنبه هفتم آبان ماه، حسن ختام پنجمین کنگره بین‌المللی شعر زنان عاشورایی بود که به رسم ادب از آنان تقدیر شد. خانم فاتحی، در سخنانی، ضمن تشکر از آستان قدس رضوی گفت: «شکر خدا به همت مسؤولین آستان قدس رضوی مخصوصا انجمن ادبی رضوی،‌ امسال در پنجمین دوره دوسالانه کنگره،‌ مشهد میزبان ادیبان و ادب‌دوستان عرصه شعر زنان شد. این حرکت، قوت قلبی برای بانوان شاعر است. کما این که طبق گزارشی که در سال‌های گذشته خدمت رهبر انقلاب ارائه نموده و شرح فعالیت بنیاد را بیان کردیم ایشان تأکید ویژه‌ای بر پربار بودن محتوای این کنگره داشتند».

محورهای کنگره
محورهای ده‌گانه کنگره که خانم مستشار نظامی مجری مراسم و شاعر آیینی از آن‌ها نام برد عبارت بود از: توصیف حماسه‌آفرینی بانوان عاشورایی چون حضرت زینب(س)، حضرت ام‌البنین(س)، حضرت رقیه(س)، حضرت سکینه(س)، حضرت رباب(س)، ام وهب، زنان معاصر و فرهنگ عاشورا، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و بیداری اسلامی و مقاومت، مهم‌ترین وظیفه مسئولان فرهنگی، تقویت روحیه انقلابی در نسل جوان، توجه به پیام‌های تربیتی عاشورا ازجنبه‌های دیدگاه مذهب به زن و حضور اجتماعی او، تقویت اعتبار و خودباوری زنان در اثرگذاری اجتماعی و نیز توجه به ظرایف عاطفی حضور زن در میدان‌های دفاع و مقاومت.

موضوع و محتوا
در راستای کنگره بین‌المللی شعر، فضای مجازی فرصتی را برای بانوان شاعر فراهم آورد تا در گروهی گرد هم آیند و نسبت به استفاده از تجربیات و اولویت دادن موضوعات همفکری و مشارکت صورت گیرد. دبیر جشنواره،‌ خانم فریبا یوسفی نیز، دیگر موضوعاتی که آثار ارسالی شاملش شده بود را به این شرح نام برد: «شهدای مدافع حرم حسینی و زینبی در عراق و سوریه و دیگر نقاط جهان، مقاومت هشت ساله مردم مظلوم ایران در برابر عوامل استکبار و خلق حماسه‌های ماندگار با تأسی و پیروی از مکتب عاشورا، تجلیل از مردان حماسه‌آفرین جهان اسلام از جمله شهیدان حکیم و باقرالنمر، شیخ زکزاکی، مبارزان یمن، سوریه، عراق، فلسطین، وحدت اسلامی در سایه ولایت‌‎مداری با پیروی از مکتب عاشورا و قرآن مجید، استکبارستیزی و تقویت روحیه انقلابی بر ضدجاهلیت مدرن در کنار جاهلیت قبیلگی و نیز محور جنایات و کشتار تروریسم جهانی و دولت‌های وابسته به استکبار مانند منافقان، داعش، وهابیون آل سعود و آل خلیفه».

خوانش ادب
برگزیدگان پنجمین کنگره بین‌المللی شعر بانوان عاشورایی از شهرها و حتی چند کشور در تالار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی حضور داشتند. حمیده رضایی از قم در مظلومیت شهید حججی مطلع شعرش این بود:
گرفته از تو زمین پاره پاره‌ی بدنت را
به بادهای مهاجر سپرده پیرهنت را
در وصف صلابت زینب(س)، فاطمه سلیمان‌پور فریاد شعرش را قافیه نمود:
اقرار می‌کنم که زمان ایستاده است
زینب هنوز هم نگران ایستاده است
احمد جنید از کشور یمن با عذرخواهی از اینکه شعرش به زبان فارسی نیست، در جایگاه حاضر شد و ابیاتی در وصف حماسه عاشورا را خوانش نمود. استاد ایوب پندآور اما شعرش با بسیاری سرهایی قافیه شده بود که در راه آرمان‌های دین از تن جدا شده بودند:
قتلگاه است، خطر پشت خطر بسیار است
بگذارید ببُرند که سر بسیار است
قیمت سر چقدر است کسی می‌داند؟
سر بازارچه، اظهار نظر بسیار است
و بیت آخرش به نام شهید غریب،‌ حججی زینت یافت:
حججی رفت و نرفت از دل ما خاطره‌اش
تا بدانید که افراشته سر بسیار است

الهام عمومی، رحیمه مهربان، زهرا حسین‌زاده و جمعی دیگر از برگزیدگان، از استان‌های تهران، قم، اصفهان، شیراز، تبریز و کشورهای پاکستان، افغانستان و یمن نیز ابیات گزینش شده را خوانش نمودند.

حمایت از شعر بانوان
علاوه بر بزرگان شعر و ادب،‌ افراد علاقه‌مند بسیاری نیز در کنگره عاشورایی حضور داشتند. از جمله دو خواهر جوانی که با پوششی مشابه برنامه را دنبال می‌کردند. می‌گفتند حدود یک ماه پیش خیلی اتفاقی فراخوان کنگره را دیدند و علاقه‌مند به شرکت در همایش‌هایی از این دست هستند. خانم میانسال دیگری، خود را از دوست‌داران ثابت برنامه‌های انجمن ادبی رضوی معرفی کرد و کنگره‌هایی از این جنس را فرصت مغتنمی برای شعر آیینی استان خصوصا بانوان هنرمند دانست.
محتوای شعر برگزیده شده خانم رحیمه مهربان از مشهد در مورد کودکان میانمار بود. خانم مهربان در گفتگوی کوتاهی عنوان کرد بها‌ دادن به جوانان و مخصوصاَ بانوان در زمینه فعالیت‌های ادبی باید بیشتر باشد. او دو نکته را عنوان کرد.‌ اول اینکه با توجه به پتانسیل بالای شاعران آیینی در مشهد،‌ می‌توان از شعر شاعران نام‌دار،‌ در نوحه‌ها و مداحی‌ها هم استفاده کرد و دوم اینکه محدودیت‌های حضور بانوان در مجامع ادبی برداشته شود که الحمدلله آستان قدس رضوی گام‌هایی در این زمینه برداشته است. به نظر ایشان لازم و ضروری است مسؤولین در فضاهای هنری آشنایی بیشتری با شاعران و روحیات آن‌ها داشته باشند طوری که رغبت و گرایش جوانان به هنر افزایش یابد.

در انتظار روزهای بهتر
محمدعلی چمی‌گو، مدیرعامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس، در سخنانی، از آمادگی کامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در رابطه با همکاری با بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش گفت تا با این سخن، نوید روزهای بهتری را برای شعر آیینی کشور بدهد. پنجمین کنگره بین‌المللی شعر زنان عاشورایی، بالاخره با تجلیل از برگزیدگان و خانواده‌های شهدای مدافع حرم به پایان رسید. برگزارکنندگان کنگره از جمله بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش، موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی، حوزه هنری کشور و مرکز تشکل‌های شاهد و ایثارگر، حرکتی را به سرانجام رساندند که از ضروریات جامعه ادبی و هنری بود.

تاريخ: ۱۳۹۶/۸/۱۱